COVID-19'a yakalanan sağlık çalışanlarının hukuki hakları
Antalya’da hukuk alanında hizmet veren Can Hukuk Bürosu’na yapılan başvurulardan güncel olan salgın hastalık halinde Corona virüsüne yakalanan sağlık çalışanlarının hukuki haklarının neleri kapsadığı merak konusudur.
Corona virüs (COVID-19) yayılımı Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından pandemi olarak ilan edilmiştir. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de etkili olan bu virüs nedeni ile yaşamın olağan akışı durmuş, binlerce yurttaş enfekte olmuş yüzlercesi vefat etmiştir. Salgının etkisini kaybetmesi ve virüsün mutasyona uğraması sonrasında tehlikenin bir şekilde azalacağı beklenmektedir.
Tüm bu süreç yaşanırken elbette en büyük risk, enfekte olan veya bu riski taşıyan sağlık çalışanlarının çalışma koşullarında oluşmaktadır.
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tanımına göre, iş kazası, önceden planlanmamış, bilinmeyen ve kontrol altına alınmamış olan, etrafa zarar verecek nitelikteki olaylardır. Meslek hatalığı ise, belirli bir meslek ya da sanayi kolunda çalışanlarda çalışılan ortamdan, işin niteliğinden ya da çalışma koşullarından dolayı, bedensel ya da ruhsal bütünlüğün bozulmasıyla ortaya çıkan hastalıkların ortak ismi olarak tanımlanmıştır.
Bu durumda sağlık çalışanlarının görevlerini ifası sırasında viral enfeksiyona yakalanması hali, güncel sorun olan Corona virüsüne yakalanması halinin de iş kazasından ziyade meslek hastalığı olarak tanımlanması daha doğru olacaktır.
Corona virüsü nedeni ile meslek hastalığına yakalanan sağlık çalışanlarının hukuki hakları konusunda ise temel olarak iş aktinin feshi ve maddi ve manevi tazminat istenmesi ile iş aktine devam etmek kaydı ile maddi ve manevi tazminat istenmesi olarak özetlenebilir. Tazminat miktarının belirlenmesi konusunda ise elbette, işveren/idarenin kusuru ile zararın kalıcı olup olmadığı ve varsa iş göremezlik oranı etkili olmaktadır. Manevi tazminat miktarı konusunda da takdir mahkemeye ait olmakla birlikte davacının maruz kaldığı tehlikenin ağırlığı ve yaşadığı acı ve eza (üzüntü) nün ağırlığı manevi tazminat miktarını etkilemektedir.
Davanın görüleceği mahkeme yani yargı yolu konusunda ise, statü mesleği olan devlet hastanesi, üniversite hastanesi, Sağlık Bakanlığı çalışanları konusunda görevli mahkeme İdare Mahkemesi, özel sağlık kuruluşu personeli ise doğrudan iş kanununa tabi olduğundan bu çalışanlar yönünden görevli mahkeme iş mahkemesi olacaktır.
Sonuç olarak COVID-19 salgını nedeni ile sağlık çalışanlarının viral enfeksiyona uğraması halinde iş aktini feshederek tazminat veya akit devam ederken tazminat taleplerini ileri sürme hakları var olup görevli mahkeme idare mahkemesi ve iş mahkemeleridir.
Dünya Sağlık Örgütü’nün yayımladığı sağlık çalışanlarının hakları ve sorumluluklarının kaydedildiği yazı ekte sunulmuştur.
